Pobieramy zrazy do szczepienia drzew owocowych
Zrazy do szczepienia drzew owocowych w dużej mierze decydują o powodzeniu szczepienia drzewek. Dlatego warto abyśmy wiedzieli kiedy najlepiej je pobierać oraz jak je przygotować i przechowywać do tego zabiegu.

Z jakich drzew pobieramy zrazy?
Szczepienie drzew owocowych zrazem jest wykorzystywane najczęściej do przeszczepiania drzew ziarnkowych, czyli jabłoni oraz gruszy, rzadziej do przeszczepiania drzew pestkowych, takich jak czereśnie, wiśnie czy śliwy, gdyż takie przyjmują się znacznie trudniej (w przypadku tych gatunków lepsza jest okulizacja). Szczepienie zrazem wykonujemy na wiosnę – od kwietnia do maja, zaś zrazy do tego zabiegu powinniśmy pobrać przed nastaniem zimy lub tuż przed jej końcem.

Kiedy pobieramy zrazy do szczepienia?
Termin 1 – późna jesień – zrazy powinny być pobierane z pędów jednorocznych i ze względu na ryzyko przemarznięcia takich pędów podczas zimy, lepiej jest pobierać zrazy późną jesienią, po pierwszych przymrozkach, ale jeszcze zanim nadejdą duże mrozy. Zazwyczaj termin ten wypada pod koniec listopada lub na początku grudnia.
Termin 2 – koniec zimy – pobranie zrazów w terminie jesiennym wymaga odpowiednich warunków przechowywania ich przez zimę i chyba głównie z obawy o to, że zrazy nie przechowają się dobrze. Zazwyczaj robi się to w drugiej połowie lutego lub na początku marca. Za tym terminem dodatkowo przemawia też fakt, że jest to dobry moment na zimowe cięcie drzew owocowych i łatwiej jest pobrać zrazy przy okazji cięcia drzew. Jest to jednak dobry termin na pobranie zrazów wyłącznie jeżeli zima była łagodna. W przypadku ostrzejszych zim istnieje ryzyko, że jednoroczne pędy mogły przemarznąć. Niestety w momencie pobierania zrazów nie jesteśmy w stanie stwierdzić czy pędy lekko nie podmarzły. Przekonamy się o tym dopiero, gdy okaże się, że zaszczepione zrazy zaschną.

Jak pobieramy zrazy do szczepienia?
Prawidłowo pobrany zraz do szczepienia powinien być odcinkiem jednorocznego, zdrowego, dobrze zdrewniałego pędu o średnicy ok. 5-6 mm, ściętego z odmiany szlachetnej. Zrazy powinny mieć taką długość, aby na każdym z nich znajdowało się około 4-5 pąków. Pędy na zrazy ścinamy z wierzchołkowej lub zewnętrznej części korony drzewa, która jest dobrze nasłoneczniona.
Jak przechowywać zrazy do szczepienia?
Pobrane zrazy do szczepienia drzew owocowych musimy powiązać w pęczki i opisać aby wiadomo było z jakiej odmiany pochodzą. Przechowywanie zrazów do szczepienia jest dość skomplikowane, ponieważ wymaga utrzymania stałej, odpowiedniej wilgotności powietrza oraz temperatury w miejscu przechowywania. W przypadku gdy będzie zbyt wilgotno, zrazy zapleśnieją, zaś gdy będzie zbyt sucho – wyschną i się pomarszczą. Z kolei odpowiednia temperatura, bliska 0°C jest potrzebna aby utrzymać pąki w całkowitym uśpieniu. W celu zapewnienia odpowiednich warunków, praktykuje się 3 sposoby przechowywania zrazów do szczepienia: w piwnicy, zadołowanie w ogrodzie oraz przechowywanie w lodówce.

Po pierwszych silniejszych przymrozkach, możemy już pobrać z roślin sadowniczych zrazy do szczepienia. W tym czasie powinniśmy ściąć przede wszystkim pędy czereśni, brzoskwini, moreli i grusz. Zrazy pobrane w grudniu z tych gatunków lepiej się przechowają i nie będą uszkadzane przez mrozy. Zrazy gatunków mniej wrażliwych na niskie temperatury – jabłoni, śliw i wiśni – zrazy do szczepienia możemy pobrać w późniejszym terminie. Na zrazy ścina się jednoroczne pędy z dobrze wykształconymi pąkami. W grudniu możemy także pozyskać sadzonki zdrewniałe z jednorocznych pędów porzeczek i winorośli.