Co to jest stratyfikacja?

Stratyfikacja jest to jedna z metod przerwania spoczynku nasion, mająca na celu przyspieszenie i wyrównanie ich kiełkowania. Zabieg ten polega na traktowaniu nasion odpowiednią temperaturą, przy zachowaniu dużej wilgotności powietrza i zapewnieniu prawidłowej wymiany gazowej. Rozróżniamy stratyfikację chłodną, ciepłą i chłodno-ciepłą. Dla potrzeb amatorskich najczęściej wykorzystuje się stratyfikację chłodną, czyli przetrzymywanie nasion w niskiej temperaturze (0-7°C) przez określony czas. Zabiegowi stratyfikacji poddaje się nasiona drzew, krzewów, bylin zimujących w gruncie oraz wielu gatunków roślin doniczkowych. Temperatura stratyfikacji oraz czas jej trwania są ustalone indywidualnie dla każdego gatunku (np. jabłoń 60-90 dni w temp. 0 do 4°C, brzoskwinia 90-120 dni w temp. 0 do 7°C).

Kiedy i jak przeprowadzać stratyfikację?

Zabieg ten należy rozpocząć na tyle wcześnie, aby jego koniec zbiegał się z przewidywanym wiosennym terminem siewu nasion. Zwykle rozpoczynamy stratyfikację na przełomie lutego-marca. Nie jest to jednak regułą i u niektórych gatunków roślin termin ten może być wcześniejszy lub późniejszy.

W warunkach domowych stratyfikację nasion najłatwiej przeprowadzić w lodówce. Jednym ze sposobów przeprowadzenia zabiegu jest wysianie nasion bezpośrednio do doniczek wypełnionych podłożem, w których mają rosnąć rośliny. Podłożem wykorzystywanym do stratyfikacji jest najczęściej mieszanka drobnoziarnistego piasku i torfu w stosunku 1:1. Przed umieszczeniem w lodówce, w której przechowujemy żywność, podłoże należy wysterylizować. W tym celu podgrzewamy wilgotne podłoże przez 1 min w mikrofalówce lub prażymy w piekarniku w temperaturze 100°C przez 30 min. Po ostygnięciu podlewamy je wodą – powinno być ono wilgotne, ale nieprzelane. Wysokość warstwy podłoża w doniczce powinna wynosić minimum 5 cm. Wysiane nasiona przysypujemy z góry cienką warstwą podłoża, którą zraszamy wodą. Następnie doniczki wkładamy do woreczków strunowych. Szpilką robimy otwory w woreczkach, aby umożliwić cyrkulację powietrza. Przed zamknięciem woreczków spryskujemy ich wnętrze wodą. Przed umieszczeniem nasion w lodówce warto je wcześniej opisać nazwą gatunku i datą włożenia do lodówki. Przez cały okres trwania stratyfikacji kontrolujemy wilgotność podłoża – musi być ono stale wilgotne.

Kiedy zakończyć stratyfikację?

Okres stratyfikacji nasion trwa od kilku do kilkunastu tygodni. Sygnałem do zakończenia zabiegu jest pojawienie się pierwszych kiełkujących siewek. Oznacza to, że spoczynek nasion został przerwany i gotowe są one do wysiewu. Nie należy przedłużać czasu stratyfikacji, ponieważ negatywnie wpłynie to na późniejszy rozwój siewek (np. źle wykształcone szyjki korzeniowe). Gotowe do wysiewu nasiona delikatnie, za pomocą wykałaczki lub igły, przenosimy do doniczek (, w których będziemy produkować gotową rozsadę.